Door Sanne de Maijer

“Eén kind helpen verandert niet de wereld, maar het verandert wel de wereld van het kind.” Dat is precies wat de coördinatoren en vele vrijwilligers van School’s Cool zo succesvol en toegewijd doen: persoonlijke aandacht en begeleiding geven aan scholieren die thuis niet voldoende kunnen rekenen op hulp.

“Ik denk dat vrouwen in Nederland slimmer zijn dan mannen, dus ik wil dat een vrouw mij gaat helpen.” School’s cool-coördinator Zeynep Uslu vertelt met een glimlach het verhaal van de tienjarige Khalid die zij een tijdje geleden koppelde aan een mentor. “Khalid komt uit een naar Nederland gevlucht gezin en kan dus goed hulp gebruiken, bij het leren van de taal en het wegwijs raken in het Nederlandse onderwijs. Hij had een duidelijke wens waaraan we gehoor konden geven. Onze vrijwilliger Erna werd zijn mentor.”

Erna is één van de vele gemotiveerde en getrainde vrijwilligers die zich als persoonlijke mentoren inzetten voor School’s cool. De landelijke organisatie heeft inmiddels meer dan dertig vestigingen door heel Nederland. Soms delen die vestigingen de naam van de organisatie – zoals School’s cool Delft en School’s cool Westland -, soms hebben al bestaande mentor- en maatjesorganisaties School’s cool in hun programma-aanbod opgenomen. In de regio van Fonds 1818 zijn dit Jong Perspectief (Zoetermeer en Pijnacker-Nootdorp) en JES Rijnland (Leiden, Leiderdorp, Voorschoten, Zoeterwoude, Den Haag, Katwijk en Oegstgeest).

Kwetsbare jongeren in het basis- en voortgezet onderwijs

School’s Cool is er voor kwetsbare jongeren die de overgang maken van de basisschool naar het voortgezet onderwijs en voor jongeren die op het voortgezet onderwijs extra ondersteuning nodig hebben.

“De kwetsbaarheid van de jongeren die wij helpen kan meerdere oorzaken hebben”, vertelt Projectleider Marloes van Kemenade. “Er kan sprake zijn van een taalachterstand of van motivatie- en leerproblemen. Er kunnen grote zorgen zijn in een gezin, bijvoorbeeld door armoede. De leerling kan ouders hebben met een beperkte opleiding of opgroeien zonder directe rolmodellen. Het zijn slechts een paar mogelijke oorzaken. In ieder geval blijven bij alle jongeren die wij helpen de schoolprestaties achter doordat zij thuis niet voldoende kunnen rekenen op aandacht of ondersteuning.”

Kracht van de mentor thuis

Marloes, Zeynep en de andere projectleiders van School’s Cool onderhouden nauwe contacten met de scholen. Die brengen hen in contact met leerlingen die extra begeleiding goed kunnen gebruiken en hiervoor open staan. Vervolgens is het belangrijk dat de coördinatoren goede matches maken tussen de jongeren en hun mentoren. Marloes: “Dit doen we zo zorgvuldig mogelijk. De mentor richt zich op alle zaken die aan school raken, niet alleen het plannen en maken van huiswerk, maar bijvoorbeeld ook het vinden van een leuke hobby en het vergroten van de betrokkenheid van ouders bij school. Het helpt dus enorm als er een klik is.”

Wanneer er een goede koppeling is gemaakt, komt de mentor eenmaal per week anderhalf uur bij de jongere thuis. Een begeleidingstraject duurt gemiddeld anderhalf jaar. “De school weet meestal lang niet alles van de thuissituatie van een leerling, wij maken echt kennis met het gezin”, vertelt Zeynep. “Hierdoor is er niet alleen aandacht voor de jongeren, maar ook voor de dynamiek in het gezin en hulpvragen van de ouders. Wanneer ouders bijvoorbeeld moeite hebben met het invullen van hun belastingformulieren, of de contributie voor de sportclub van hun kinderen niet kunnen bekostigen, kunnen onze mentoren hen doorverwijzen naar de juiste hulpplekken. Wij hebben al vaak koppelingen gemaakt met organisaties als Stichting Leergeld en Jeugdfonds Sport & Cultuur.”

Band voor het leven

Verbetering van schoolresultaten kun je meten, en Zeynep en Marloes zijn ook heel blij dat de ondersteuning van de mentoren hiertoe leidt, het is een belangrijk doel van School’s cool. Maar minstens zo waardevol voor hen is de positieve sociaal-emotionele impact die een mentor op het kind kan hebben. Beide projectleiders hebben prachtige voorbeelden van de manieren waarop het mentortraject leerlingen laten groeien en bloeien. Van het aanwakkeren van de liefde voor djembé of judo tot het leren omgaan met verlegenheid.

Marloes, die naast haar rol als coördinator zelf ook als mentor werkt, bezocht het afgelopen jaar met haar eigen leerling de open dag van de MBO-opleiding Muzikant/Producer. “Die opleiding was voor nu nog een brug te ver, maar het heeft mijn leerling wel geïnspireerd om zelf meer met zijn droom te doen, door het maken van zijn eigen raps en beats, en door gitaar te gaan spelen. Dat doet hem echt goed.”

Zeynep: “Een mentor bij ons begeleidde een jongen in groep 8 die heel goed kon voetballen, maar vanuit huis geen toegang had tot een voetbalclub. Er was grote armoede in het gezin, zijn moeder sprak geen Nederlands. De mentor, zelf vader van een voetballende zoon, nam de jongen mee naar hun eigen club, waar ze het talent in hem zagen. Ook droeg de mentor ertoe bij dat de jongen naar een middelbare school kon gaan met veel aandacht voor sport. De jongen is nu twintiger, hij doet een sportopleiding aan het MBO en: hij is nu zelf trainer op de voetbalclub waar zijn mentor hem mee naartoe nam.”

“Dat vind ik het allermooiste van mijn werk”, vervolgt Zeynep. “Je werkt vanuit een methodiek en streeft bepaalde doelen na, maar vervolgens gebeuren er allerlei mooie dingen waar je geen controle op hebt. De meeste mentoren en leerlingen bouwen met elkaar een band op voor het leven. Neem ook mentor Anna. Zij begeleidde een jongen toen hij 13 jaar was. Nog altijd wordt ze elk jaar uitgenodigd voor zijn verjaardag. Hij is inmiddels 25.”

Meld je aan als mentor!

Het mag duidelijk zijn dat School’s cool niet alleen de wereld van het kind, maar ook die van de mentor verandert. Marloes: “De verhalen van de leerlingen inspireren mij enorm. Ik heb veel geleerd over wat armoede in een gezin kan betekenen, over schrijnende situaties in Eritrea en Nepal, over cultuurverschillen, over hoe belangrijk het is om aandacht te geven, over hoe goed ik het zelf heb. Dat laatste hoor ik als projectleider ook vaak terug van de andere mentoren, dan zeggen ze: ‘Ik wist dat ik het goed had, maar zó goed….’  Als mentor leer je beter luisteren, níet oordelen, vragen stellen, verbinding maken door ook iets over jezelf te vertellen. Het zijn vaardigheden die ook in je eigen thuissituatie en op je werk goed van pas komen.”

In een tijd waarin elke organisatie moeite heeft met het vinden en binden van vrijwilligers, kan ook School’s cool een verse aanwas van vrijwillige krachten goed gebruiken! Zeynep: “Het is zo fijn als we een mooie gemengde groep van vrijwilligers hebben, van jong tot oud en met allerlei achtergronden. Wij werken nu ook met mentoren die zelf als jongere deelnemer waren. Ze zijn zo dankbaar voor de hulp die ze vroeger hebben gehad, dat ze nu heel graag iets willen terugdoen. Dat is toch het ultieme bewijs van de kracht van het programma!”

 ———————————————————

Tekst: Fonds 1818

School’s cool is project van de maand op de website van Fonds 1818. Binnen de regio van Fonds 1818 is School’s Cool actief in twaalf gemeenten.